"Μεγάλος ο κίνδυνος για την Ευρώπη"

 

"Από τότε που κατέρρευσε η Lehmann Brothers, συνειδητοποιήσαμε ότι τα πράγματα μπορεί σίγουρα να πάνε χειρότερα. Το ερώτημα είναι πόσο χειρότερα" γράφει ο Γκίντεον Ράχμαν στους Φαϊνάνσιαλ Τάιμς.

 

Ο κίνδυνος μιας σοβαρής οικονομικής κρίσης στην Ευρώπη είναι μεγάλος. Οι απειλές χρεοκοπιών και διάσπασης της ευρωζώνης αυξάνονται, και μαζί τους αυξάνεται ο πανικός και ο κίνδυνος της μαζικής ανεργίας. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει τη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο, και κατά συνέπεια το οικονομικό χάος εδώ θα έχει επιπτώσεις σε όλο τον πλανήτη.

 

Το μάθημα της δεκαετίας του ’30 είναι ότι μια παγκόσμια ύφεση αποδυναμώνει τις δημοκρατίες, ενισχύει τις ριζοσπαστικές νέες πολιτικές δυνάμεις και αυξάνει τον κίνδυνο μιας παγκόσμιας σύρραξης.

 

Μια σύγχρονη εκδοχή της δεκαετίας του ’30 θα ήταν η ανάληψη της εξουσίας στην Ευρώπη από μια νέα γενιά εθνικιστών πολιτικών, ενώ θα επικρατούσε χάος και θα διαλυόταν η Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι εντάσεις θα αυξάνονταν και εκτός Ευρώπης, με μια ενισχυμένη Κίνα να αντιπαρατίθεται σε μια αποδυναμωμένη Αμερική. Τόσο στη μία χώρα όσο και στην άλλη, μια παρατεταμένη οικονομική κρίση θα οδηγούσε μοιραία στην ενίσχυση των εθνικιστικών και προστατευτικών δυνάμεων.

 

Σύμφωνα με τον Βρετανό αρθρογράφο, υπάρχουν τρεις λόγους για τους οποίους μπορεί και να «τη γλιτώσουμε».

 

Πρώτον, η γνώση αυτών που συνέβησαν πριν από 80 χρόνια μπορεί να βοηθήσει τους πολιτικούς να αποφύγουν τα ίδια λάθη. Δεύτερον, τα 66 χρόνια ειρήνης μετά το 1945 αντανακλούν μάλλον την πρόοδο του πολιτισμού παρά έναν τυχερό κύκλο στην παγκόσμια ιστορία. Τρίτον, ο ανεπτυγμένος κόσμος ξεκινά από ένα πολύ υψηλότερο επίπεδο ευημερίας σε σχέση με τη δεκαετία του ’30. Στην Ισπανία η ανεργία των νέων είναι μεγαλύτερη από 45%, αλλά στις πρόσφατες εκλογές νίκησε ένα μετριοπαθές κεντροδεξιό κόμμα, όχι κάποιοι εθνικιστές.