Νέα βήματα προόδου στη δημιουργία εμβολίων κατά της ηπατίτιδας C και του ιού του AIDS

 Βρετανοί ερευνητές ανακοίνωσαν ενθαρρυντικά αποτελέσματα από την πρώτη κλινική δοκιμή ενός εμβολίου κατά της χρόνιας ηπατίτιδας C, ενώ αμερικανοί συνάδελφοί τους παρουσίασαν εξίσου ενθαρρυντικά ευρήματα από μια κλινική δοκιμή σε πειραματόζωα ενός εμβολίου κατά ενός ιού συγγενικού του AIDS. 

    Οι επιστήμονες του πανεπιστημίου της Οξφόρδης, με επικεφαλής τον καθηγητή Πολ Κλένερμαν, που δημοσίευσαν τη σχετική μελέτη στο ιατρικό περιοδικό «Science Translational Medicine», σύμφωνα με το BBC και το πρακτορείο Ρόιτερς, κατάφεραν να ξεπεράσουν τις μεγάλες ως τώρα δυσκολίες που δημιουργεί το γεγονός ότι ο ιός της ηπατίτιδας C συνεχώς αλλάζει εμφάνιση, με συνέπεια να είναι πολύ δύσκολος στόχος. Η δυσκολία επιτείνεται από το ότι υπάρχουν έξι διαφορετικά στελέχη του ιού και είναι σχεδόν αδύνατο να βρεθεί ένα εμβόλιο έναντι όλων. 

    Ο ιός μπορεί να περάσει απαρατήρητος για χρόνια, αλλά στο μεταξύ να έχει κάνει μεγάλη ζημιά στον οργανισμό, ιδίως στο ήπαρ. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) εκτιμά ότι περίπου 170 εκατ. άνθρωποι διεθνώς έχουν μολυνθεί από τον ιό της ηπατίτιδας C, ο οποίος εξαπλώνεται ιδίως από μεταγγίσεις μολυσμένου αίματος και από χρήση μολυσμένων συριγγών που κάνουν οι τοξικομανείς. 

    Ο ιός μπορεί να τεθεί υπό έλεγχο σε αρκετούς ασθενείς με αντι-ιικά φάρμακα (όπως η ιντερφερόνη και η ριμπαβιρίνη), όμως ένα εμβόλιο -που δεν υπάρχει ακόμα- θα αποτελούσε σημαντική πρόοδο για την καταπολέμηση της νόσου. Το νέο πιλοτικό εμβόλιο στοχεύει στην εσωτερική βιολογική «μηχανή» του ιού και όχι στη συνεχώς μεταλλασσόμενη εξωτερική επιφάνειά του. Η κλινική δοκιμή (που βρίσκεται ακόμα στην πρώτη φάση της) σε 41 εθελοντές έδωσε κατ' αρχήν ενθαρρυντικά αποτελέσματα και έδειξε ότι το εμβόλιο είναι ασφαλές. Οι Βρετανοί ερευνητές τροποποίησαν γενετικά ένα ιό του κοινού κρυολογήματος εισάγοντας σε αυτόν γενετικό υλικό από τον ιό της ηπατίτιδας C, έτσι ώστε να ενεργοποιεί το ανοσοποιητικό σύστημα προκειμένου αυτό να στρέφεται κατά του ιού της ηπατίτιδας. Οι 41 εθελοντές όντως ανέπτυξαν για ένα έτος μια πολύ ισχυρή αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματός τους, χωρίς να εμφανίσουν σημαντικές παρενέργειες. 

    Θα ακολουθήσουν οι επόμενες φάσεις των κλινικών δοκιμών, που θα δείξουν καλύτερα την αποτελεσματικότητα του πειραματικού εμβολίου. Σε αυτό το επόμενο στάδιο το εμβόλιο θα χορηγηθεί σε άτομα που δεν έχουν τον ιό, αλλά κινδυνεύουν να μολυνθούν από αυτόν, για να φανεί αν το εμβόλιο πράγματι προστατεύει. Σε κάθε περίπτωση πάντως, όπως ανέφεραν οι επιστήμονες, θα χρειαστούν πολλές ακόμα έρευνες και αρκετά χρόνια δοκιμών πριν βγει στην αγορά ένα εμβόλιο. 

    Εξάλλου στις ΗΠΑ, ερευνητές με επικεφαλής τον ιολόγο Νταν Μπαρούχ του Ιατρικού Κέντρου «Μπεθ Ίσραελ» της Ιατρικής Σχολής του πανεπιστημίου Χάρβαρντ, που δημοσίευσαν τη σχετική μελέτη στο περιοδικό «Nature», δημιούργησαν ένα εμβόλιο που προστατεύει τις μαϊμούδες να μην μολυνθούν από τον ιό SIV, που είναι συγγενικός του ιού HIV, ο οποίος προκαλεί AIDS στους ανθρώπους. Οι ερευνητές ευελπιστούν ότι η νέα έρευνα συνιστά πρόοδο για τη δημιουργία ενός αποτελεσματικού ανθρώπινου εμβολίου για το AIDS. Επειδή ο ιός HIV δεν μολύνει τις μαϊμούδες, ο ιός SIV θεωρείται ο καταλληλότερος για να ελεγχθούν σε αυτές εμβόλια, πριν αυτά δοκιμαστούν στους ανθρώπους. Οι δοκιμές έδειξαν ότι το νέο πειραματικό εμβόλιο μειώνει κατά τουλάχιστον 80% τις πιθανότητες των μαϊμούδων να μολυνθούν από τον ιό SIV. Οι ερευνητές που εστιάζουν στις προσπάθειές τους στο εμβόλιο κατά του HIV και του AIDS, αναμένεται να αξιοποιήσουν τις κλινικές δοκιμές του εμβολίου κατά του ιού SIV, ώστε να κάνουν βελτιώσεις στο δικό τους έργο.